توضیحات

گیاه باقلا : کاشت ، داشت ، برداشت ، بیماری ها

باقلا (Vicia fabafaba bean) گیاهی از خانواده حبوبات بوده که منشأ این گیاه اروپا و آسیای غربی است در حالی که De Candolle، آفریقای شمالی و نیز جنوب دریاچه خزر را موطن اولیه این گیاه می داند. گزارشات دیگر، مناطق ساحلی مدیترانه و خاور نزدیک و میانه را مرکز اولیه باقلا سبز نسبت می دهند. باقلا گیاهی یکساله است، که پس از برداشت و جوانه زنی، لپه های آن در داخل خاک می مانند. انواع پاکوتاه معمولاً دارای قدرت پنجه زنی زیادی هستند. در صورتی که انواع پابلند حداکثر دارای دو ساقه می باشند. ریشه آن قوی و پرانشعاب است و می تواند در زمین های نرم تا یک متر نیز در داخل خاک نفوذ کند. گل ها در گره های بالایی به علت رقابت فتوسنتز انتهای ساقه های در حال رشد و نیز در شرایط تراکم شدید بوته ها، کمتر تشکیل می شوند. گرده افشانی به صورت خودگشنی است. گرمای زیاد می تواند همانند نخود فرنگی باعث اختلالات رشد جنین گردد که نتیجه آن افتادن گل ها و یا کم شدن تعداد دانه در غلاف است. با رسیدن دانه ها، پوست غلاف ها ضخیم شده و رنگ آن به علت اکسیداسیون تیروزین سیاه می شود. رنگ دانه رسیده بین قهوه ای روشن تا نسبتاً سیاه می باشد.

ارزش غذایی

باقلا منبع تأمین فیبر مناسبی است. دانه های رسیده باقلا سبز حدود 4 درصد پروتئین با ارزش فیزیولوژیکی بالا و مقادیر زیادی املاح معدنی مانند فسفر، کلسیم و آهن دارد. مقدار ویتامین ث در آن متوسط و مقدار کاروتین کم است. کلسیم و پتاسیم موجود در باقلا می‌تواند از بروز پوکی استخوان جلوگیری نموده و به کنترل فشارخون بالا کمک می‌کند.

برای باقالا خواصی در رابطه با سنگ کلیه، رماتیسم، مثانه و نقرس ذکر شده‌است. در عوض باقلا تحریک‌کنندهی اصلی بیماری فاویسم بوده که به خاطر آن به این بیماری در فرهنگ عامه باقله‌ای گفته می‌شود. مصرف آن برای مبتلایان می‌تواند به مرگ بیمار منجر گردد. در بسیاری از افراد باقالا پاسخ آزمایش هپاتیت ب را مثبت می‌کند و باعث اشتباه شدن آزمایش خون می‌شود و توصیه می‌شود خانم‌های باردار به هیچ عنوان مصرف نکنند تا به کودک آسیب وارد نشود.

شرایط محیطی لازم

نیاز های این گیاه عبارتند از

 نور: زیاد

رطوبت: متوسط

 دمای محیط: دمای پایین همراه با رطوبت نسبی زیاد هوا، دمای مناسب برای رشد این گیاه 18 تا 30 درجه سانتی‌گراد است که در سرما رشد نمی‌کند و از بین می رود و همچنین گرمای زیاد نیز سبب به گل رفتن این گیاه می‏گردد.

خاک: زمین های نیمه سنگین و سنگین با رطوبت

روش کاشت

میزان مصرف بذر : 70 تا 120 کیلوگرم در هکتار

فاصله کاشت بذر: فاصله کاشت بذر 20 سانتیمتر در ردیف و 70 سانتیمتر بین ردیف

عمق کاشت بذر: عمق کاشت بذر 3 تا 5 سانتیمتر

دوره رسیدگی محصول: 70 تا 90 روز پس از کاشت

داشت:

مقدار آب مورد نیاز بستگی به بافت و ساختمان خاک، شرایط آب و هوایی و … دارد. در خاکهای با بافت متوسط به دلیل نفوذ پذیری بیشتر خاک و تبخیر بیشتر آب از سطح خاک، مقدار مصرف آب بیشتر از خاکهای نیمه سنگین می باشد. دور آبیاری برحسب روش کاشت متفاوت خواهد بود. باقلا به تنش رطوبت حساس است و عملکرد بذر آن کاهش می یابد با کمبود رطوبت تثبیت نیتروژن نیز کاهش می یابد برنامه ریزی آبیاری که شامل زمان و مقدار آبیاری است تابع عوامل متعدد مانند شرایط اقلیمی، خاکی، مرحله رشد، روش کاشت، روش آبیاری و دسترسی به منابع آبی می باشد و به طور کلی هر وقت گیاه احتیاج داشت و تشنه بود باید اقدام به آبیاری کرد.

برداشت:

محصول باقلا را به دو صورت سبز و خشک می توان مصرف کرد. لذا بسته به روش مصرف زمان و روش برداشت متفاوت است. برداشت غلاف های سبز پیش از زرد شدن برگها یا غلاف ها و با دست انجام می شود. برداشت دانه خشک باقلا زمانی است که اکثر غلاف ها به رنگ قهوه ای در آمده اند در این حالت محصول توسط دست و یا با کمباین مخصوص قابل برداشت است.

بیماری‌ های باقلا

لکه قهوه ای باقلا Pseudomonas syringae pv. phaseolica

نشانه ها: نوعی از بیماری های باقلا است که لکه های نکروزکوچک و قهوه ای روی برگها ظاهر می شود. این لکه ها ممکن است توسط ناحیه ای از بافت زرد احاطه شده باشد. لکه های آغشته به آب روی غلافها که قهوه ای و نکروز می شوند. غلاف ها ممکن است در ناحیه عفونت پیچ خورده و کج شوند.

بلایت یا سوختگی باقلا Xanthomonas campestris

نشانه ها: نوعی از بیماری های باقلا است که لکه های آغشته به آب روی برگ ها بزرگ و نکروزه می شوند. لکه ها ممکن است توسط ناحیه ای از تغییر رنگ زرد احاطه شوند. ضایعات به هم می پیوندند و ظاهری سوخته به گیاه می دهند. ممکن است ضایعه دایره ای، فرورفته، قرمز قهوه ای روی غلاف ها وجود داشته باشد.

ضایعات غلاف ممکن است در شرایط مرطوب ترشح کنند. باکتری ها در بقایای محصول زمستان گذرانی می کنند. بیماری در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب بیشترین گسترش را دارد.

زنگ باقلا Uromyces viciae-fabae

نشانه ها: زنگ باقلا نوعی از بیماری های باقلا است که از طریق قارچ منتقل می شود. لکه های تیره و کوچک پودری روی برگها و ساقه ها ظهور می یابند. هاگ قهوه ای تیره در زیر برگها تشکیل می شوند. نهایتا آلودگی شدید باعث ریزش و از بین رفتن برگها می شود. ظهور زنگ باقالا توسط شرایط گرم و مرطوب تسریع می یابد. در زمستان، قارچ روی بقایای محصول در زمین می ماند.

پوسیدگی ریشه باقلا(فوزاریوم باقلا) Fusarium Saloni

نشانه ها: پوسیدگی ریشه باقالا، یکی دیگر از خطرناکترین بیماری های باقلا است. موجب توقف رشد گیاه، زرد شدن برگهای پایه نکروزه، رگه های قهوه ای، قرمز یا سیاه روی ریشه ها می شود. ضایعات ممکن است در بالای خط خاک گسترش یابد. خسارات ناشی از این بیماری در خاک های گرم و فشرده، رطوبت محدود خاک و حاصلخیزی ضعیف خاک بیشتر می شود.

کپک پودری باقلا Erysiphe pisi

نشانه ها: از جمله بیماری های باقلا است که به شکل لکه های زرد در سطح فوقانی برگها ظاهر می شود. مناطق خاکستری و سفید پودری که با هم ترکیب می شوند تا کل گیاه را بپوشانند. اگر گیاه به شدت آلوده شده باشد، ممکن است به رنگ آبی روشن یا خاکستری درآید. در زمستان قارچ روی بقایای گیاه یا میزبان جایگزین می ماند. هوای گرم و خشک با شب های خنک منجر به تشکیل شبنم شده و ظهور بیماری را تسریع می کنند.

لکه شکلاتی باقلا Botrytis fabae, Botrytis cinerea

نشانه ها: لکه شکلاتی باقلا از رایج ترین نوع بیماری های باقلا است. علائم بیماری می تواند تهاجمی یا غیر تهاجمی باشد. در حالت غیر تهاجمی، ضایعات کوچک قهوه ای قرمز بر روی برگ گیاه است.

ممکن است در ساقه ها و غلاف های باقله نیز وجود داشته باشد. تحت رطوبت بالا بیماری به مرحله تهاجمی تبدیل شده، ضایعات جمع شده و در میسلیوم کرکی پوشانده می شوند. تکه های بزرگی از بافت می تواند نکروزه شود و از بین برود.