توضیحات

اسفناج

اسفناج یا اسپناخ (نام علمی: Spinacia oleracea) گیاهی یک ساله، دولپه ای و گلدار با ساقه و برگ‌های لطیف است. این گیاه بومی آسیای مرکزی و غرب آسیا است. اسفناج از سبزیجات برگی بوده و به صورت خام یا پخته شده مصرف می‌شود. این گیاه تا ۳۰ سانتی‌متر رشد کرده و دارای برگ‌هایی با اندازه‌ها و شکل‌هایی مختلف است.

ارزش غذایی

اسفناج خام حاوی ۹۱درصد آب، ۴درصد کربوهیدرات، ۳درصد پروتئین و مقدار ناچیزی چربی است. اسفناج دارای کالری پایین و ارزش غذایی بالایی است به ویژه در مواقعی که به صورت آب‌پز یا بخارپز مصرف شود. این گیاه دارای میزان بالایی از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است. هرچند که اسفناج حاوی آهن و کلسیم بالایی است، اما اگزالات موجود در برگ‌های آن به خصوص در هنگام مصرف به صورت خام، مانع از جذب کلسیم و آهن در دستگاه گوارش انسان می‌شود. پختن اسفناج باعث کاهش میزان اگزالات شده و هضم و جذب مواد مغذی در بدن به شکل بهتری انجام خواهد شد. این گیاه همچنین حاوی مقدار بسیار بالایی ویتامین K است و به دلیل نقش مهم این ویتامین در فرایند انعقاد خون، به بیماران مصرف کنندهی داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین توصیه می‌شود که از مصرف اسفناج خودداری کنند.

شرایط محیطی لازم

خاک مناسب رشد: برای رشد، خاکهای عمیق و لومی را می‌پسندد.

دمای مورد نیاز: دمای مناسب برای رشد این گیاه 18 تا 30 درجه سانتی‌گراد است که در سرما رشد نمی‌کند و از بین می رود و همچنین گرمای زیاد نیز سبب به گل رفتن این گیاه می‏گردد.

کاشت

میزان مصرف بذر : 20 تا 30 کیلوگرم در هکتار

فاصله کاشت بذر: فاصله کاشت بذر 10 سانتیمتر

عمق کاشت بذر: عمق کاشت بذر 10 تا 20 میلیمتر

دوره رسیدگی محصول: 40 روز پس از کاشت

داشت

معمولا به آبیاری سبک نیاز دارد ولی باید دقت نمود که آبیاری زیاد سبب بروز بیماری مخصوصا سفیدک های سطحی و دروغی می‏گردد.

برداشت

این محصول بصورت چند چین بوده و بعد از گذشت چند روز از برداشت سبزی، مجدد می‏توان آن را برداشت کرد و در صورت چیده نشدن به گل می‏رود.

بیماری‌ های اسفناج

اسفناج (Spinacia oleracea) یک سبزی برگی و بومی آسیا است. یکی از سبزیجات برگی غنی از مواد غذایی است. برگهای اسفناج دارای کربوهیدرات، چربی، ویتامین ب، ای، سی، آهن، پتاسیم، کلسیم، مس، منیزیم، سدیم، فسفر، روی هستند. اسفناج برای افرادی که بیماری فشار خون یا کم خونی دارند ماده غذایی مناسبی است. همچنین آب اسفناج برای این افراد مناسب است.

ویروس موزاییک خیار (CMV)

این ویروس به اغلب سبزیجات آسیب وارد می‌کند. برگهایی که آسیب می بینند لکه های زرد با شکل های غیر طبیعی نشان می دهند. این ویروس باعث بد فرم شدن برگها می‌شود. در مراحل پیشرفته این بیماری لبه های برگ ابتدا زرد و سپس قهوه ای می‌شوند. این برگها به تدریج خشک شده و می‌میرند. در زمان رشد رویشی ویروس بوسیله آفت شته منتقل می‌شود. در طول سال ویروس ها در دانه ها باقی می‌‏مانند. برای جلوگیری از این بیماری باید از بذرهای سالم و گواهی شده استفاده کنید. بقایای محصولات قبلی و گیاهانی که علائم بیماری را نشان می‌دهند را حذف کنید. همچنین برای جلوگیری از وقوع بیماری ها باید آفات مکنده مثل شته ها را کنترل کنید.

سفیدک داخلی اسفناج (Downy mildew)

سفیدک داخلی بوسیله قارچی به نام Peronospora farinosa f.sp. spinaciae ایجاد می‌شود. در زیر برگ ها در زیر لکه ها توده های پرزدار خاکستری دیده می‌شود. در آب و هوای سرد و مرطوب لکه ها گسترش می‌یابند و سر انجام تمام سطح برگ را می‌پوشانند. بافتهای آسیب دیده فرو رفته شده و از گیاه جدا می‌شود. شروع بیماری در دماهای کمتر از ۲۴ درجه سانتی گراد و رطوبت بالا شروع می‌شود. از جمله راه‏های کاهش این بیماری رعایت تناوب زراعی است و حداقل تا سه سال بعد از اسفناج مجدد کشت نشود. از بذرهای سالم استفاده شود.

پوسیدگی سفید اسفناج

پوسیدگی سفید اسفناج بوسیله نوعی قارچ به نام Albugo candida ایجاد می‌شود. بر روی برگها لکه های زرد و رنگ رفته ای ظاهر می‌شود. این بیماری در سطح زیرین برگها لکه های قارچی به شکل دایره های سفید تشکیل می‌دهد. برگ‏های شدیدا آسیب دیده خشک شده و می‌افتند. از راههای کنترل و کاهش این بیماری جمع آوری و از بین بردن باقی مانده های گیاهان بعداز برداشت است.

بیماری آنتراکنوز اسفناج

بیماری آنتراکنوز بوسیله قارچ Colletotrichum spinaciae ایجاد می‌شود. در برگهای آسیب دیده لکه های زرد و سفید ایجاد می‌شود. اگر شرایط محیطی مناسب باشد لکه ها به صورت یکنواخت تمام سطح برگها را اشغال می‌کند. برگها قهوه ای شده و به تدریج شروع به افتادن می‌کند. اگر دما و رطوبت افزایش پیدا کند بیماری می‌تواند تمام محصولات را از بین ببرد. بیماری در بقایای گیاهان محصولات قبلی بعد از برداشت زمستان گذرانی دارد. رعایت تناوب ۱ تا ۲ ساله بعد از اسفناج، از بین بردن باقی مانده محصولات بعد از برداشت از راه های کنترل این بیماری می‏باشد.

بیماری پژمردگی فوزاریومی اسفناج

این بیماری بوسیله نوعی قارچ به نام Fusarium oxysporum ایجاد می‌شود. اولین علائم این بیماری به صورت زرد شدن برگهای بالغ نشان داده می‌شود. این بیماری در مدت زمان کوتاهی ایجاد شده و تمام گیاهان را آلوده می‌کند و از بین می‌برد. اگر یک برش عرضی از ریشه تهیه کنیم می‌توانیم بافت آوندی آلوده شده و بیمار را تشخیص دهیم که دارای میسلوم قارچ است. ظاهر این بیماری در دماهای بالاتر از ۲۷ درجه سانتی گراد و خشکی طولانی مدت دیده می‌شود. قارچ عامل این بیماری در خاک باقی مانده و زمانی که محصولات کاشته می‌شوند و شرایط آب و هوایی مناسب شوند بیماری ایجاد می‌شوند. از جمله راههای کنترل این بیماری نگهداری رطوبت کافی در خاک است. رعایت تناوب زراعی به مدت سه سال، ضد عفونی بذرها میتواند در کاهش بیماری تاثیر گذار باشد.

بیماری پیتیوم اسفناج

این بیماری هم یکی از بیماری های مهم در نشاها و دانهال ها است که توسط قارچ Pythium SPP ایجاد میگردد.. این بیماری بیشتر در مراحل ابتدایی جوانه زدن و خارج شدن ۲ تا ۳ برگ حقیقی نشاها ظاهر می‌شود. اگر این قارچ به گیاه حمله کند بافت آسیب دیده از سطح زیر زمین شروع به تیره تر شدن می‌کند و آبکی و پوسیده می‌شود. ظهور این بیماری در دماهای بین ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتی گراد و رطوبت بیش از ۹۰ درصد بیشتر شایع است. از جمله راههای کنترل این بیماری حذف گیاهچه های بیمار و ضد عفونی کردن خاک منطقه و کنترل آبیاری است. از جمله راههای کنترل این بیماری ضد عفونی کردن بستر و بذرها قبل از کاشت است.

بیماری لکه برگی کلادوسپوریومی

این بیماری بوسیله قارچ Cladosporium variabile ایجاد می‌شود. این بیماری فقط در بعضی از سالها در مزارع دیده می‌شود. این بیماری قارچی با حمله به برگها می‌تواند باعث ایجاد خسارت معنی داری در حدود ۷۵ تا ۱۰۰ درصد شود. در روی سطح برگها لکه های نا منظمی ظاهر می‌شود. به تدریج بیماری سرتاسر گیاه و سطح زیرین برگها و زیر لکه ها را می‌پوشاند. زیر برگها و لکه ها بوسیله توده های خاکستری مایل به بنفشی احاطه می‌شوند. بافت های آسیب دیده کم کم خشک شده و ریزش می‌کنند. ظاهر شدن بیماری در دماهای بالا و رطوبت بالا و کمبود تهویه اتفاق می‌افتد. برای کنترل بیماری بافتهای بیمار را از بین ببرید. آفتاب دهی خاک انجام شود.