پیشینه ذرت

قبل از سال ۱۴۹۲ میلادی، گیاه ذرت در قاره‌های آسیا، اروپا، و آفریقا به عنوان یک محصول زراعی شناخته نمی‌شد. در نواحی کردنشین نیز به گندم شامی اطلاق می‌شد، که در فارسی به معنای گندم سوریه بود و در گذشته به آن به عنوان گندم شام نیز اشاره می‌شد. با این حال، آمریکای مرکزی از قرن‌های قبل از کشف آمریکا از ذرت آگاه بوده و این گیاه توسط اقوام سرخ‌پوست آمریکا کشت می‌شده است.

نام این گیاه در زبان عربی به “ذرت” و “بلال” است. در فرهنگ دهخدا، نام پارسی این گیاه در گویش خراسانی و فارسی افغانستان به “جواری” است، اما واژهٔ عربی “ذرت” نیز بکار می‌رود. در فرهنگ معین، “جواری” با “ذرت” و “بلال” مترادف اعلام شده‌است

ساختار و فیزیولوژی

ساقه‌های ذرت، با شباهت به ساقه‌های بامبو، به ارتفاع ۴۴ سانتیمتر می‌رسند. رشد آن به شکل محدودیت دارد و برگ‌های پایینی شامل برگ‌های شمشیری با ابعاد ۱۰–۵ سانتی‌متر عرض و ۱۰۰–۵۰ سانتی‌متر طول است. ساقه‌ها، عمدتاً عمودی و به ارتفاع ۳–۲ متر می‌رسند، دارای گره‌های فراوانی که معمولاً برگ‌های بزرگ دارند. بلال‌ها گل‌آذین ماده‌ای با رشته‌های زرد کمرنگ هستند و معمولاً در کشت با تراکم بالا برای افزایش مواد گیاهی استفاده می‌شوند. ذرت گیاهی شب بلند اختیاری است و گلدهی آن با توجه به دما و تعداد دگری دی در محیط سازگار اتفاق می‌افتد. نوردورگی در ارقام گرمسیری معمول نیست و استفاده از ذرت به‌عنوان منبع سوخت زیستی نیز در نظر گرفته می‌شود

ذرت به انواع مختلفی بر اساس میزان نشاسته تقسیم می‌شود:

ژنتیک

• ذرت آردی
• ذرت پاپ کورن
• ذرت دندان اسبی
• ذرت بلوری
• ذرت شیرین
• ذرت مومی
• ذرت غلاف دار
• ذرت راه راه

این دسته‌بندی به صورت چندمتغیره بر اساس اطلاعات زراعی و ویژگی‌های گیاهی انجام شده و با افزودن اطلاعات ژنتیکی و مولکولی به دقت آن افزوده شده است. ذرت، یک ارگانیسم مدل در زمینه‌های ژنتیک و زیست‌شناسی تکوینی است. مرکز همکاری‌های ژنتیکی ذرت توسط USDA حمایت می‌شود و در دانشگاه ایلینویس مرکز ذخیره جهش‌های ذرت قرار دارد. اطلاعات ژنتیکی درباره ژنوم ذرت توسط پایگاه داده Maize GDB در دسترس است. در سال ۲۰۰۸، توالی‌یابی ژنوم ذرت کامل شد. داده‌های توالی DNA به بانک ژن سپرده شده و در سال ۲۰۰۹ نتایج توالی‌یابی در مجله Science منتشر شد. در ژنوم ذرت، ۸۵ درصد از ترکیبات فرضی ترانسپوزون‌ها را تشکیل می‌دهند و تعداد زیادی از ژن‌ها به دلیل تکرار و اضافه شدن توالی‌ها تغییر یافته‌اند.