گروه طبیعت سازان فراهانی

PH خاک و نقش آن در کشاورزی

PH خاک و نقش آن در کشاورزی
338
2023-12-31
مهدی بزرگیان

PH یک معیار برای سنجش میزان اسیدی یا قلیایی بودن است. در کشاورزی و باغبانی PH خاک اثر بسیار مهمی در رشد و سلامت گیاه به عهده دارد. PH مناسب برای رشد هر گیاه متفاوت است، اما به طور کلی بیشتر گیاهان در محدوده PH بین 5/8 تا 7/5 رشد می‏کنند. برخی گیاهان در محدوده کمتری رشد بهتری دارند بنابراین کشاورزان و باغ داران حرفه ای  بایستی مدیریت PH خاک را به خوبی بدانند.

PH خاک به طور مستقیم یا غیرمستقیم رشد گیاه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مهم‌ترین نقش PH خاک کنترل حلالیت عناصر غذایی در خاک می‌باشد. به عبارت دیگر قابلیت جذب عناصر غذایی وابستگی زیادی به PH خاک دارد. عناصر غذایی در PH های مختلف، حلالیت‌های متفاوتی دارند. هر گیاهی یک محدوده PH خاص و مناسبی را تحمل می کند که اگر PH خاک کم یا زیاد باشد رشد و نمو گیاه را دچار مشکل می‌کند.

یکی از مشکلاتی که در خاک‌های ایران وجود دارد PH قلیایی است، یعنی PH بالاتر از 7 و کمبود بارندگی در ایران و دارا بودن اقلیمی خشک باعث تجمع بازهای تبادلی در خاک می‌شود که در پی آن افزایش غلظت یون هیدروکسید در خاک را به همراه دارد.

PH خاک


از نقطه نظر اسیدیته، خاک‌ها را به سه دسته اسیدی، خنثی و قلیایی طبقه بندی می‌کنند و معمولا” درجه اسیدی یا قلیایی بودن خاک را می‌توان از طریق مقدار و میزان PH توصیف کرد، که عمدتا” در دامنه ای بین صفر تا 14 نوسان دارد. هر مقدار PH خاک زیر عدد 7 ، نشانه اسیدی بودن و برعکس مقادیر بالای این عدد، نشان قلیایی بودن و در نهایت حد میانه حالت اسیدی و بازی که حدود 7 است.

لازم به ذکر است که کمبود بارندگی به این علت بر PH خاک تاثیرگزار است که اولا وقتی بارندگی رخ ندهد، جابجایی مواد هم در خاک امکان پذیر نبوده و همین امر باعث می‌شود که زمین‌های بکر به مرور زمان قلیایی‌تر از قبل بشوند. ثانیا باران، خود تا حدودی اسیدی بوده که همین امر باعث کاهش PH خاک می‌شود.

وقتی PH تنظیم نباشد، کود دادن و ندادن فرقی نمی کند! و اثر گذاری کودهای ریشه ای به PH بستگی دارد.



PH قلیایی باعث می‌شود که حلالیت عناصر غذایی ضروری برای گیاه کاهش پیدا بکند و کمبود عناصر غذایی مثل فسفر (Pb)، آهن(Fe)، روی (Zn)، منگنز (Mn) در گیاه مشاهده شود.

عامل عمده‌ای که در بروز این کمبودها موثر هستند آهک زیاد است و در بسیاری از منابع کمبود آهن را نیز زرده ناشی از آهک می‌نامند. لذا عامل بروز زردی‌، آهک زیاد در خاک است.

در مقابل خاک‌های آهکی، خاک‌های اسیدی وجود دارند که PH کمتر از ۷ دارند. با توجه به مقدار PH خاك‌های اسیدی به دو نوع خاک‌های اسیدی خفیف و اسیدی خیلی شدید تقسیم‌بندی می‌شوند.

در خاک‌هایی که خیلی اسیدی باشند یعنی PH آن‌ها کمتر از ۴/۵ تا ۵ باشد، حلالیت عناصر غذایی مثل آهن (Fe)، آلومینیوم (Al) و منگنز (Mn) بقدری افزایش پیدا می‌کند که برای گیاه ایجاد مسمومیت می‌کند. پس حلالیت عناصر غذایی وابستگی بسیار زیادی به PH خاک دارد.

برای سنجش بهتر مقالات، به این نوشته امتیاز دهید

1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (No Ratings Yet)
Loading…

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *